Haptonomie en burn-out.

Prestatiemaatschappij

We willen erbij horen. Vanuit de oertijd is dat ook heel belangrijk, want wie uit de groep lag moest in zijn eentje overleven en dat was erg gevaarlijk! Tegenwoordig hangt het gevoel van acceptatie (en of je er dus bij hoort en mag horen) af van onze prestaties, status en bezit. We leven in een prestatiemaatschappij.

We kunnen heel veel in ons leven doen. We hebben de vrijheid om bijna alles te doen wat we willen en wensen. Deze vrijheid laat ons echter ook de verantwoordelijkheid voelen om succesvol te moeten zijn (ook weer om erbij te horen). Om iets van ons leven te maken.

Om van je vrijheid gebruik te maken moet je keuzes maken. Keuzes maken geeft keuzestress. Heb ik het juiste gekozen? Was de andere mogelijkheid niet toch leuker geweest? Was ik dan gelukkiger of meer succesvol?

Aanpassingscultuur

Daarnaast leven we in een aanpassingscultuur. We leren als baby en kind van alles van onze ouders aan (ongeschreven) regels om te kunnen overleven in onze cultuur. Dat is handig want zo weet je dat het netjes is om een hand te geven als je iemand niet kent en dat je moet stoppen voor een rood stoplicht. De keerzijde daarvan is conditionering. Je krijgt namelijk ook (vaak onbewust) aangeleerd dat we: ‘niet moeten lullen maar poetsen’, ‘dat wie A zegt ook B moet zeggen’ en ‘dat tijd voor jezelf nemen egoïstisch is’.

Als je oud genoeg bent, mag je meer je eigen weg gaan en zelf keuzes maken. Je kunt echter keuzes maken op twee manieren. Veelal wordt vanuit onze conditionering gekozen. Dat is kiezen op manier 1.

  1. Kiezen omdat je denkt dat het zo hoort en of de maatschappij het voorschrijft
  • Na de middelbareschool ga je studeren
  • Je moet carrière maken
  • Je sticht een gezin
  1. Kiezen omdat je het gevoel hebt dat het op dit specifieke moment passend is voor jou

Stress

We proppen onze levens vol met activiteiten en vergeten daarbij regelmatig om rust te nemen. Ontspannen is voor ons lastig. Ook al omdat we tegenwoordig bijna in continue stress leven. Vroeger was er gevaar (een gevaarlijke beer) dan wist je dat je moest vechten of vluchten en als de beer weg was, was je of dood of je kon weer ontspannen (de lichamelijke reacties als hoge hartslag verdwenen vanzelf). Tegenwoordig heb je stress voor je sollicitatiegesprek en omdat je in de file staat en je weet dat je te laat gaat komen bij je belangrijke afspraak.

Al deze zaken zorgen ervoor dat we veel vanuit ons hoofd leven. Doe ik het goed zo? Hoor ik er wel bij? Maak ik de juiste keuzes? Dat maakt ons waakzaam. Ons hoofd voert de boventoon, ons gevoel(sleven) verengt. Dat maakt ons soms letterlijk aan het wankelen.

Bevestigingsleer van Anna Terruwe

Haptonomie is onder andere gestoeld op de bevestigingsleer van Anna Terruwe.

Iedereen heeft behoefte aan bevestiging, want dan voel je dat je erbij hoort. Je hebt echter twee soorten van bevestiging:

  1. Sch(r)ijnbevestiging; komt voort uit status en succes. Het gaat over goedkeuring. Het gevoel van acceptatie en waardering hangt af van je prestaties. Een like bijvoorbeeld geeft een kort en lekker gevoel. Je wil je volgers iets leuks te lezen geven, je maakt je verhaal mooier dan het is en je schrijft zeker geen (kwetsbare) verdrietige gebeurtenissen. Want je volgers hebben als het niet meer interessant is zo doorgeklikt naar een ‘cooler bericht’. Schijnbevestiging gaat over effectief contact.
  1. Door bestaansbevestiging krijg je het gevoel een goed en waardevol persoon te zijn. Je krijgt het van mensen die je onvoorwaardelijk steunen. Jij mag er zijn met je goede en mindere kanten. Bestaansbevestiging geeft je eigenwaarde en autonomie en beklijft lang. Het gaat om affectief contact tussen mensen. Elk mens heeft het nodig om gezien en gehoord te worden om zich als mens te kunnen ontwikkelen.

Tegenwoordig lopen we voortdurend onze grenzen voorbij. Veel mensen voelen niet waar hun grens ligt. Mensen die wel grenzen voelen durven deze vaak niet aan te geven. Binnen de haptonomie leert de cliënt zichzelf te begrenzen. Hij leert om bij zichzelf te blijven, in plaats van steeds maar uit te reiken en daardoor leeg te lopen.

De manier waarop iemand is opgegroeid en zich verder heeft ontwikkeld is sterk van invloed op het al dan niet burn-out raken en het herstel daarvan.

Symptomen en kenmerken van burn-out

  • Weinig kunnen slapen (piekeren) en heel moe zijn
  • Je niet kunnen concentreren
  • Nek/schouderklachten (het zit ons letterlijk op de nek)
  • Wanneer je problemen hebt vindt je dat moeilijk om toe te geven. Je laat vaak alleen zien dat het goed met je gaat (het is erg kwetsbaar is je zo te tonen)
  • Je durft niet goed om hulp te vragen, maar staat zelf wel steeds voor iedereen klaar om waar dan ook mee te helpen
  • Je ervaart keuzestress (had ik andere keuzes moeten maken?) Daardoor kies je soms ook helemaal niet

Wat kan haptotherapie betekenen?

Haptotherapie biedt goede mogelijkheden om aan de overbelastings- en stressklachten, met eventueel bijbehorend ziekteverzuim iets te doen. Het uitgangspunt in de haptotherapie is dat men zich gevoelsmatig bewust wordt van zichzelf en leert ontdekken dat het lichaam veel te vertellen heeft. Het lichaam vertelt namelijk wat goed voelt en wat niet. Ons gevoel fungeert hierin als een zuiver en betrouwbaar kompas. Door te luisteren naar dat gevoel neemt het (zelf)vertrouwen, zelfbewustzijn en ook het gevoel voor veiligheid toe.

Een ‘op zijn kop staande duikelaar’ is een typisch voorbeeld van hoe wij in onze westerse maatschappij leven. We maken ons hoofd ontzettend belangrijk. Echter als wij een tegenslag krijgen vallen wij letterlijk om. Als wij meer vanuit ons midden zouden leven (gevoel en emoties meer waarde toe zouden kennen) zou dat bij tegenslag een onbalans geven die vanzelf op den duur weer bijtrekt.